Wydma Pękatka to unikatowe w skali światowej stanowisko archeologiczne. W latach 60-tych XX w. Romuald Schild odkrył najstarsze na całym Mazowszu ślady osadnictwa, pochodzące z epoki kamienia, m.in. ślady po paleniskach, liczne krzemienne narzędzia oraz szczątki poroży reniferów.

W okresie paleolitu (ok. 13 tys. lat temu) na Pękatce obozowały grupy koczowników podążających za stadami reniferów. Prehistoryczni łowcy budowali małe obozowiska składające się z jednego lub dwóch szałasów ze skór reniferów. Obecnie zasięg rodzaju Rangifer obejmuje głównie zbiorowiska tundrowe, jednak w przeszłości renifery regularnie migrowały na południe – między innymi na obszar obecnego Bagna Całowanie, aby spędzić tu okres zimowy.